Menu
Η Τίμια Κάρα του Αγίου Ιωάννου του Ερημίτου φυλάσσεται στην Ομβριακή. Ο εορτασμός του Αγίου και των συν αυτώ 98 Πατέρων γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια κάθε χρόνο τον Οκτώβριο στο χωριό μας.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης και οι συν αυτώ 98 Πατέρες ήταν σύντροφοι και πνευματικοί συναγωνιστές του που ασκήτευαν στην περιοχή των Χανιών στην Κρήτη και γι’ αυτό είναι πολύ αγαπητοί στην Κρήτη και θεωρούνται από τους πρωτοπόρους του Ορθόδοξου μοναχισμού στο νησί.
Στις αρχές του 1600 ξεκίνησαν από την Αίγυπτο και έφτασαν στην Κύπρο 36 από αυτούς. Αναζητούσαν ένα έρημο μέρος για να ασκητέψουν και αφοσιωθούν στην λατρεία του Θεού.
Όσο παρέμεναν στην Κύπρο αναζητώντας το κατάλληλο μέρος, πλήθος κόσμου τους ακολουθούσε για να ακούσει τις διδασκαλίες τους. Από την Κύπρο προστέθηκαν άλλοι 38 Πατέρες και αποφάσισαν να μετακινηθούν όλοι μαζί στην Αττάλεια της Μικράς Ασίας. Όμως, ούτε κι εκεί κατάφεραν να βρουν τον ερημικό τόπο που επιθυμούσαν καθώς πλήθη κόσμου συνέρρεαν κοντά τους. Στην Αττάλεια προστέθηκαν άλλοι 24 Πατέρες και όλοι μαζί μετανάστευσαν στην Κρήτη.
Σκοπός τους ήταν να φτάσουν με τη βάρκα τους στο ανατολικότερο σημείο του νησιού που ήταν το κοντυνότερο στην Μικρά Ασία. Εξαιτίας όμως μίας μεγάλης τρικυμίας που κράτησε 24 μέρες τα κύματα τους παρέσυραν στη Γαύδο.
Όταν ο καιρός καλυτέρευσε και η θάλασσα ηρέμησε μετακινήθηκαν με τη βάρκα τους από την Γαύδο απέναντι στη Παλαιοχώρα. Φτάνοντας εκεί διαπίστωσαν ότι έλειπε ένας Πατέρας, και ήταν ο Ιωάννης ο Ερημίτης.
Επειδή όμως ο καιρός ξαναχάλασε και δυνατοί αέρηδες φούντωσαν πάλι τη θάλασσα ήταν αδύνατον να γυρίσουν πίσω στη Γαύδο για να αναζητήσουν τον σύντροφό τους, οπότε αποφάσισαν να καθίσουν στην Παλαιοχώρα και να τον περιμένουν προσευχόμενοι.
Τότε οι 98 Πατέρες με πίστη στον Θεό άρχισαν να φωνάζουν:
«Αδερφέ Ιωάννη, έλα κοντά μας και μη φοβάσαι», ψάλλοντας διάφορα τροπάρια.
Ο Ιωάννης πήγε στην παραλία της Γαύδου και αφού έκανε το σημείο του σταυρού άπλωσε το ράσο του πάνω στη θάλασσα, τα κύματα σταμάτησαν και κατάφερε με θαυμαστό τρόπο να φτάσει απέναντι, στους άλλους 98 Πατέρες, που το περίμεναν.
Αναζητώντας μέρος να μείνουν οι Πατέρες περιπλανήθηκαν στα βουνά και τις ακτές των Σφακίων. Κατευθυνόμενοι δυτικότερα εντόπισαν μία σπηλιά στο χωριό Αζωγυρέ δίπλα σε ένα ποτάμι.
Επειδή όμως η σπηλιά δεν χωρούσε και τους 99 Πατέρες, οι 36 πέρασαν απέναντι το ποτάμι και έμειναν σε μία άλλη σπηλιά.
Τρέφονταν με χαρούπια και καρπούς από σκίνο και όλη τη μέρα προσεύχονταν στο Θεό. Και ενώ όλοι οι Πατέρες ήταν ικανοποιημένοι με το κοινοβιακό τρόπο ζωής ο Ιωάννης ο Ερημίτης ήταν ένθερμος υποστηρικτής του απόλυτου μοναχικού βίου.
Γι’ αυτό και αποφάσισε να φύγει από το κοινόβιο και να αναζητήσει το δικό του μέρος που θα αφιερωνόταν ψυχή και σώμα στο Θεό. Πριν φύγει μακριά από τους υπόλοιπους Πατέρες στην τελευταία προσευχή τους που έκαναν όλοι μαζί παρακάλεσαν τον Θεό να πεθάνουν όλοι μαζί την ίδια μέρα.
Φεύγοντας από το κοινόβιο ο Ιωάννης ο Ερημίτης έφτασε στο Ακρωτήρι των Χανίων. Κατά την παράδοση, διάλεξε το σπήλαιο που φέρει ακόμη το όνομά του, κάτω από το Γουβερνέτο, στην περιοχή που σήμερα ονομάζεται Καθολικό ή, κατά άλλη -μη αποδεδειγμένη -εκδοχή, στο σπήλαιο με τη σημερινή ονομασία του Τζογάνη.
Μία μέρα, που είχε βγει προς αναζήτηση τροφής ή νερού, μέσα στο σκοτάδι ακόμη, κάποιος κυνηγός, ενεδρεύων για θήραμα, δεν κατάλαβε ότι πρόκειται για ανθρώπινο ον και τον χτύπησε με τα βέλη του τόξου του. Αιμορραγώντας, ο άγιος προσπάθησε και γύρισε στον τόπο του, για να κοιμηθεί εκεί προσευχόμενος. Ο κυνηγός, ακολουθώντας τα σημάδια από το αίμα, έφθασε ως αυτόν και, όταν αντιλήφθηκε τι έκανε σε έναν άγιο άνθρωπο, γονάτισε και ζήτησε συγχώρεση, που έλαβε από τον Ιωάννη λίγο πριν παραδώσει την Άγια Ψυχή του στον Κύριο.
Οι υπόλοιποι 98 θεοφόρετοι πατέρες -σύμφωνα με την παράδοση- κοιμήθηκαν ειρηνικά, όπως το ζήτησαν από τον Θεό, την ίδια στιγμή που κοιμήθηκε ο Άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης, ο ένας μετά τον άλλο, όπως ήταν εκείνη τη στιγμή. Δηλαδή άλλος ακουμπισμένος στη ράβδο του, άλλος γονατιστός, άλλος όρθιος, άλλος κοιμώμενος κ.λ.π.
Αυτά συνέβησαν στις 6 Οκτωβρίου του 1632 και με απόφαση του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλου, ο Άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης και οι συν αυτώ 98 Πατέρες εορτάζονται στις 7 Οκτωβρίου.
Σε μικρή απόσταση προς βορρά της Μονής Γουβερνέτου, μέσα σ' ένα άγριο και μεγαλόπρεπο φαράγγι, που το λένε Αυλάκι, είναι κρυμμένη, αόρατη από τη θάλασσα κι από τα γύρω υψώματα, η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Ερημίτη, περισσότερο γνωστή με το όνομα: Καθολικό. Μια γραφική γέφυρα 50 μ. μήκους, 30 μ. ύψους και 15 μ. πλάτους ενώνει τη βαθιά και αφιλόξενη χαράδρα, που φθάνει μέχρι τη θάλασσα και το κατάστρωμα της γέφυρας αποτελεί την αυλή της Μονής.
Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου διαστάσεων 6x4μ. είναι λαξευμένη στο βράχο και μόνο η δυτική πρόσοψη είναι κτισμένη με τοιχοποιία.
Γύρω στην αυλή υπάρχουν τα κελιά, αλλά και στην απότομη πλαγιά υπάρχουν σκήτες, όπου ασκήτεψαν αναχωρητές, οι οποίοι τρέφονταν με τρόφιμα που τους κρεμούσαν σε καλάθια.
Πιστεύεται ότι είναι η πρώτη Μονή που ιδρύθηκε στην Κρήτη τον 6ο ή 7ο αιώνα. Πιστεύεται ακόμα ότι η Μονή ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Άγιο Ιωάννη τον Ερημίτη, όπου πέρασε εκεί τα περισσότερά του χρόνια και «κοιμήθηκε» μέσα στο σπήλαιο.
Το Καθολικό ερημώθηκε, γιατί απέθαναν οι περισσότεροι καλόγεροι και όσοι απέμειναν έφυγαν.
Στην απομονωμένη Μονή του Καθολικού, της οποίας ηγούμενος ήταν τότε ο Ανανίας Καλυβιώτης, αποφάσισαν οι ριζάρχες της Δυτικής Κρήτης να επαναστατήσουν κατά της Βενετίας και να ιδρύσουν ελεύθερη κρητική πολιτεία. Πρόκειται για τη γνωστή Επανάσταση του Καντανολέον, που τόσο αμφισβητήθηκε.
Δίπλα και προς τα αριστερά της εκκλησίας, βρίσκεται η είσοδος του σπηλαίου, όπου έζησε κι απέθανε ο Άγιος Ιωάννης.
Το σπήλαιο ήταν κοίτη ποταμού και έχει βάθος 135 μ., έκτασης 1.500 τ.μ., με υδατοδεξαμενή, που το νερό πιστεύεται ότι είναι αγίασμα. Εκεί μέσα κοιμήθηκε ο Άγιος.
Όταν απελευθερώθηκε η Κρήτη από τους Τούρκους ο σουλτάνος πήρε την Κάρα του Αγίου ως λάφυρο. Ο τότε ηγούμενος της Μονής του Αγίου Αθανασίου του Ομβριτού, ο π. Αρσένιος, είχε πληροφορηθεί ότι ο Σουλτάνος που θα περνούσε από την περιοχή είχε πολλά λάφυρα μαζί του και μαζί με αυτά και την Κάρα του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη.