Αν μένεις στην Αττική τα Μεταλλεία Δομοκού είναι κάτι σαν το Λαύριο. Παλιά κτίσματα εγκαταλειμμένα από χρόνια μαρτυρούν τον τρόπο ζωής των τότε κατοίκων αλλά και των εργαζομένων.
Τα Μεταλλεία Δομοκού είναι ένας οικισμός της Ομβριακής, που πρόσφερε πλούσιο μετάλλευμα χρωμίου σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Σύμφωνα με την παράδοση πριν ανακαλυφθούν τα κοιτάσματα χρωμίου, οι καλλιεργητές παραπονούνταν ότι στην περιοχή «στράβωναν τα υνιά» τους κι έτσι άρχισαν οι πρώτες σκέψεις για εξόρυξη του μεταλλεύματος.
Το μεταλλείο λίγο έξω από την Ομβριακή, το ξεκίνησε ο Μποδοσάκης, το εκμεταλλεύτηκαν οι Γερμανοί στον πόλεμο και στη συνέχεια περιήλθε σε ελληνικά χέρια. Κάτοικοι των γύρω χωριών του Δομοκού (Ομβριακή, Παλαμά, Νέα Μακριση, Ξυνιάδα, Περιβόλι κ.α), που δεν είχαν κτήματα ή βάρκα για να αλιεύουν στην τότε λίμνη Ξυνιάδας, εργαζόταν στο Μεταλλείο.
Ακόμη και από άλλες περιοχές της Ελλάδας, άνθρωποι κάθε ηλικίας ερχόταν στα Μεταλλεία, ώστε να εργαστούν ως μεταλλωρύχοι.
Το μεταλλείο δούλευε με στοές και με το τρενάκι που υπήρχε τότε -μετά το στάδιο της διαλογής και επεξεργασίας του μεταλλεύματος- μετέφεραν το χρώμιο στο σιδηροδρομικό σταθμό στις Αγγείες και από εκεί, γινόταν η μεταφορά του σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο μεγαλύτερος αγοραστής χρωμίου ήταν η Ρωσία.
Περίπου στο 1961-1962 η λειτουργία των μεταλλείων κρίθηκε ασύμφορη, καθώς η εταιρεία που το διαχειριζόταν πτώχευσε και το Μεταλλείο χρωμίου περιήλθε στο Δημόσιο, ενώ ιδιοκτήτης του εμφανιζόταν η Εθνική Τράπεζα.
Το 1986 η τράπεζα αποφασίζει την επαναλειτουργία του για 3-4 χρόνια με τη μέθοδο της αποκάλυψης πλέον και όχι με στοές, αλλά η επεξεργασία και η διαλογή γινόταν στην Ερέτρια Βόλου.
Όταν σταμάτησε η εξόρυξη το 1960 στην περιοχή δημιουργήθηκε μία τεχνητή κωνοειδής λίμνη βάθους 105μ. και διάμετρο πάνω από 350μ. και με βάση 50μ. Η τεχνητή λίμνη των Μεταλλείων δεν υπερχειλίζει από τις έντονες βροχοπτώσεις της περιοχής, πιθανά λόγω της ύπαρξης των παλαιών στοών που είχαν δημιουργηθεί για την εξόρυξη του χρωμίου.
Σήμερα από τη λίμνη αρδεύονται τα χωράφια της Ομβριακής και της Νέας Μάκρισης με ειδικούς αγωγούς που κατασκευάστηκαν μετά τη παύση των Μεταλλείων.
Σε πλήρη παραγωγή το παλιό μεταλλείο απασχολούσε περίπου 700 εργάτες, όσοι δηλαδή οι κάτοικοι ενός χωριού. Για το λόγο αυτό στον οικισμό Μεταλλεία λειτουργούσαν καφενεία, ταβέρνες, φούρνος, ιατρείο, κινηματογράφος.
Στις μέρες μας τα Μεταλλεία είναι ένας οικισμός που σε τίποτα δεν θυμίζει το παρελθόν του. Κρατά όμως, μία απόκοσμη ομορφιά που πολλοί κάτοικοι από την Ομβριακή, το Παλαμά, τη Νέα Μακριση επιλέγουν για να κάνουν τον περίπατό τους. Ειδικά το απόγευμα το περπάτημα γύρω από την τεχνητή λίμνη, προσφέρει ένα εντυπωσιακό ηλιοβασίλεμα, καθώς ο ήλιος δύει πίσω από την Τσαμαδόραχη στην Ομβριακή.
Νίκος Καναβός
Κάτοικος Μεταλλείων