Η ιστορία του χωριού

Η Ομβριακή υπήρξε μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους το 1881 και μέχρι το 1912 πρωτεύουσα του Δήμου Ξυνιάδας μαζί με τα χωριά Δαουκλί, Ζάπανη, Δερεκλή, Οζερό, Παναγιά, Άνω και Κάτω Αλχάνι, Τερβένι, Παλιούρι και Άγιο Αθανάσιο.

Η αναφορά της  Ομβριακής στην πρόθεση της Ιεράς Μονής Ρεντίνας, στα φύλλα 12α, 12β, 13α  και 13β, δείχνει ότι η Ομβριακή προϋπήρχε του 1640, χρονιά κατά την οποία έχει γραφεί η πρώτη πρόθεση, δηλαδή τα ονόματα των πρώτων αφιερωτών για την ανακατασκευή του Ναού και ο τόπος καταγωγής τους. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι και κατά το 1565 έτος κτήσης της Μονής του Αγίου Αθανασίου υπήρχε ο οικισμός, πιθανότατα δε και με το ίδιο όνομα.

Η Ομβριακή βρισκόταν λίγο πάνω από το επίπεδο της λίμνης Ξυνιάδος και καθώς τα «όμβρια ύδατα» (τα νερά των συχνών τότε, λόγω της λίμνης, βροχών) δεν έβρισκαν διέξοδο ούτε προς τη λίμνη ούτε προς τους παρακείμενους χειμάρους, χαρακτηριστικό φαινόμενο της περιοχής, έδωσαν στην Ομβριακή το όνομά της.

Το 1912 τα χωριά του Δήμου Ξυνιάδος, που ήταν τότε τα Άνω και Κάτω Αλχανί, Άγιος Γεώργιος, Δαουκλί, Ζαπάντι, Κορομηλιά, Παναγία, Δραχμάναγα, Λιβαδάκι και Μονή Αγίου Αθανασίου, αποσπάσθηκαν και αποτέλεσαν ξεχωριστές κοινότητες, κατά ομάδες καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις του νόμου, δηλαδή δεν είχαν πάνω από τριακόσιους κατοίκους ή σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε λειτουργία.

Η Ομβριακή αποτέλεσε κοινότητα αρχικά με τους οικισμούς Παναγιά και Λειβαδάκι και στη συνέχεια ο μέν πρώτος οικισμός αποσπάστηκε σε ίδια κοινότητα το 1965, ο δε δεύτερος διαλύθηκε.

Σε αφήγηση του Αργύρη Φιλιππίδη, περιηγητή του 19ου αι., το 1805 αναφέρεται ως «Νοβρακή» και ότι από πενήντα σπίτια με εργατικούς κατοίκους που ασχολούνται με την «γεωργίαν και την αλιευτικήν» έφτασε μέσα σε δέκα χρόνια «να είναι τριακόσιες φαμίλιες και εις αύξησιν πηγαίνει». Αυτό κατά τον περιηγητή οφειλόταν στον άξιο προεστό της Ομβριακής ονόματι «Αναγνώστης Αγγελακόπουλος»

Διαβάζουμε εκεί: «Εδώθεν της λίμνης επάνω εις την τραμουντάνα είναι το χωρίον Νεβρακή. Δουλεύουν και ετούτοι την λίμνην και τα χωράφια τους. Τούτο το χωρίον  πρώτον ήταν ως πενήντα σπίτια, τώρα όμως προ δέκα χρόνια, εβλάστησεν αυτή η χώρα ένα υποκείμενον άξιον (Αναγνώστην Αγγελακό­πουλον), όστις και άνθρωπος, με την καλήν διοίκησιν του και επιμέλειαν, ε­πάσχισε με κάθε τρόπον, δια ν’ αυξήσει την πατρίδα του, να την κάμει πρωτεύουσαν και ονομαστήν των γειτόνων της, καθώς και την έκαμε. Από πε­νήντα σπίτια, οπού ήτον προ δέκα χρόνων, τώρα έφθασε να είναι τριακό­σιες φαμελίες και εις αύξησιν πηγαίνει. Έχουν τόπον γεωργικόν και τό­πον ξεχωριστά μπατάλικον, οπού βοσκούν τα ζώα των. Εβγαίνοντας απ’ αυτήν την χώραν, κατά ανατολάς έως ένα τέταρτον της ώρας, εμβαίνεις εις τον μεγάλον δρόμον. Ευρίσκεις ένα νερόν, όπου ποτίζουν οι διαβάται τα ζώα των».

Επόμενη αναφορά από τον Άγγλο περιηγητή-γιατρό Henry Holland στα 1812. Στην πορεία του από Λαμία προς Λάρισα και μετά το πέρασμα στον αυχένα Δερβέν-Φούρκα, γράφει, «κατεβήκαμε στο χάνι του Δερβένι (προφανώς Δραχμάναγα) από κει συνεχίσαμε την κατάβασή μας προς μια εκτεταμένη πεδιάδα στης οποίας το δυτικό άκρο βρίσκεται η λίμνη Δουχωρίου (Δαουκλί)… και δυό τρία μικρά χωριά στις όχθες της. Σ’ ένα απ’ αυτά το Δουχώρι (Δαουκλί) περάσαμε σε κοντινή απόσταση. Στα βόρεια βρίσκεται άλλη μια οροσειρά μικρού ύψους, η οποία όμως μπορεί να θεωρηθεί πως αποτελεί μέρος της οροσειράς της Όρθρυος. Στην πλαγιά της βρίσκεται μια μικρή πόλη, το Αβράχι (Ομβριακή), η οποία κατοικείται από γεωργούς και βοσκούς και είναι ιδιοκτησία του Βελή-Πασά».

«Από το Δαουκλί υπάρχει οδός…μήκους δύο ωρών…έχουσα προς δυσμάς (αριστερά) την λίμνην του Δαουκλή, διέρχεται από του χωρίου Ομβριακή (450 Έλληνες κατοίκους, 1 Μονή 2 Ναοί, 1 σχολείο, και δύο πηγάς ύδατος). Από τούτου του χωρίου υπάρχει οδός τις κατ’ ευθείαν προς τον Δομοκόν» (Αντώνιος Μηλιαράκης, Οδοιπορικό Μακεδονίας – Θεσσαλίας σελ. 148, 1878).

Στην Ομβριακή  την εποχή εκείνη, δεν φαίνεται να έμενε μεγάλος αριθμός Τούρκων. Ο Αγάς και οι συγγενείς του, λίγοι ακόμα Τούρκοι και η φρουρά που αύξανε σημαντικά σε περιόδους αναταραχών. Κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν έδρα του Αγά, Διοικητή της περιοχής και σύμφωνα με διηγήσεις παλαιοτέρων κατά το έτος 1859 ο ίδιος έφερε μαστόρους από την Ήπειρο για να του χτίσουν το Σαράι του και τους στρατώνες, οι οποίοι μετά το πέρας των εργασιών τους παρέμειναν μόνιμα στο χωριό.

Το 1881 είχε 595 κατοίκους και το 1889, 759 και ήταν το μεγαλύτερο χωριό της περιοχής.

Στην Ομβριακή εγκαταστάθηκαν κάτοικοι από τις γύρω κοινότητες (Ξυνιάδα, Άνω Αγόριανη, Λεύκα κλπ) από την Ευρύτερη περιοχή της Φθιώτιδας (όπως Τσούκα, Ροβολιάρι αλλά και Ανθούσα Τρικάλων, Έλβα Ευρυτανίας ), ακόμα και από τη βόρειο Ήπειρο.